Ύστερα έφυγαν οι μέλισσες

No money, no honey

Η είδηση πέρασε στα ψιλά και δεν είδα να απασχολεί και πολλούς. Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα λοιπόν, οι μέλισσες στη χώρα μας σταδιακά εξαφανίζονται, με αποτέλεσμα να έχει μειωθεί η ετήσια παραγωγή μελιού στο 50% μέσα σε ένα μόλις χρόνο. Η κυριότερη αιτία λέγεται ότι είναι ένα πρωτόζωο ονόματι Νosema ceranae, το οποίο διαδίδεται ανεξέλεγκτο και αποδεκατίζει τον πληθυσμό των μελισσών. Και πάλι καλά να λέμε, αφού σε όλο τον κόσμο οι μέλισσες τείνουν να γίνουν είδος προς εξαφάνιση. Χαρακτηριστικά, σε πολλές πολιτείες στις ΗΠΑ «οι μέλισσες έχουν μειωθεί έως και κατά 90% λόγω της μυστηριώδους Διαταραχής Κατάρρευσης Αποικίας». Οι επιστήμονες δεν έχουν συμφωνήσει ακόμα στα ακριβή αίτια αυτής της διαταραχής, αν και κάποτε είχα διαβάσει θεωρίες ότι μπορεί να παίζει ρόλο η ακτινοβολία από τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας, που υποτίθεται ότι αποπροσανατολίζουν τις μέλισσες και τις εμποδίζουν να επιστρέψουν στην κυψέλη τους. Ή ίσως να φταίνε τα φυτοφάρμακα, οι καλλιέργειες με τα μεταλλαγμένα, ή μπορεί ακόμα και να πρόκειται για καθαρή σύμπτωση. Το γεγονός παραμένει ότι οι μέλισσες πεθαίνουν μαζικά, ανεξάρτητα από το αν γι’ αυτό ευθύνεται η ανθρώπινη δραστηριότητα ή κάποια περίεργη ασθένεια.

Εντάξει, κάποιοι ίσως πουν ότι μπορούμε να κάνουμε και χωρίς τις μέλισσες. Σίγουρα είναι ένα πλήγμα για την αγροτική οικονομία, αλλά όλο και κάποιο τρόπο θα βρει η επιστήμη να αντικαταστήσει το μέλι. Θα φτιάξουν συνθετικό ενδεχομένως, το οποίο μπορεί να μην αποκτήσει ποτέ τη γεύση και τις θρεπτικές ιδιότητες του θυμαρίσιου, αλλά θα είναι τίγκα στα γλυκαντικά και θα αλείφεται εύκολα στο ψωμάκι μας χωρίς να κολλάει σα διάολος. Όσο για την επικονίαση των φυτών, σίγουρα θα βρεθεί κάποια μέθοδος που θα κάνει την ίδια δουλειά. Ενδεχομένως μεταλλαγμένα εσπεριδοειδή και άλλα καρποφόρα που θα επικονιάζονται μόνα τους. Οπότε, δεν πάνε να γαμηθούν κι οι μέλισσες; Στο κάτω-κάτω τσιμπάνε…

Η μοναδική ασήμαντη λεπτομέρεια είναι ότι οι μέλισσες βουίζουν σ’ αυτόν τον πλανήτη εδώ και κάμποσα εκατομμύρια χρόνια, όταν οι πρόγονοι μας είχαν ακόμα ουρά, τρίχες σε όλο τους το σώμα και δεν ήταν πιο έξυπνοι από ένα μέσο κουνάβι. Επίσης, η ιστορία του παγκόσμιου πολιτισμού είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το συγκεκριμένο έντομο και τα προϊόντα του. Μέλι έτρωγαν όλοι οι αρχαίοι λαοί, ενώ υπάρχει κάπου μια σπηλαιογραφία στην Ισπανία (ηλικίας τουλάχιστον 15.000 ετών), όπου απεικονίζεται ένας τύπος που προσπαθεί να πάρει μέλι από ένα μελίσσι. Έχουμε τοπωνύμια και επώνυμα που σχετίζονται με τη μέλισσα, καθώς επίσης και μύθους, λογοτεχνικά κείμενα, έργα τέχνης ή ακόμα και κινούμενα σχέδια που υμνούν την εργατικότητα και τη χρησιμότητά της. Τέλος, θα έπρεπε να είναι αυτονόητο σε όλους μας ότι οποιοσδήποτε οργανισμός υπάρχει στη φύση παίζει κάποιο ρόλο στην ισορροπία των οικοσυστημάτων και δεν είναι και τόσο καλό πράγμα να τον αφήνεις να εξαφανίζεται έτσι εύκολα. Χωρίς τις μέλισσες θα πάψουν σύντομα να υπάρχουν κι άλλα είδη που στήριζαν μέχρι σήμερα την επιβίωση τους σ’ αυτές. Εδώ δεν έχουμε λοιπόν να κάνουμε απλά με άλλο ένα οικολογικό ζήτημα, αλλά με μία ανυπολόγιστη περιβαλλοντική και πολιτισμική καταστροφή.

Θα μου πεις, και τι μπορούμε να κάνουμε για να σταματήσουμε το κακό; Να υπογράψουμε ηλεκτρονικές διαμαρτυρίες ή να βγάλουμε μπανεράκια που θα γράφουν «σώστε τις μέλισσες»; Πώς θα τα βάλουμε με το γαμο-πρωτόζωο που τις εξαφανίζει; Ακόμα χειρότερα, πώς θα τα βάλουμε με τις πολυεθνικές εταιρείες που οι δραστηριότητες τους ίσως ευθύνονται για τη γενοκτονία των μελισσών; Τι νόημα έχει να κατηγορήσουμε τις κυβερνήσεις που δεν παίρνουν μέτρα για να αποφευχθεί η ολική και μη αναστρέψιμη εξαφάνιση ενός ακόμα είδους; Ακόμα κι αν πρόκειται για τις μέλισσες, τις οποίες μια μέρα τα εγγόνια μας θα βλέπουν ζωγραφισμένες σε βιβλία και θα νομίζουν ότι πρόκειται για ριγέ μύγες…

Χρήσιμοι σύνδεσμοι:

Μέλισσα – Wikipedia

Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδος

Εργαστήριο Μελισσοκομίας-Σηροτροφίας ΑΠΘ

To blog του μελισσοκόμου

This entry was posted in ψυχοτραυματικα, αγριαδες, εξοδοι κινδυνου. Bookmark the permalink.

14 Responses to Ύστερα έφυγαν οι μέλισσες

  1. Ο/Η kleine wolke λέει:

    Χάλια ε;
    Δεν το είχα ακούσει πουθενά αυτό. Πέρυσι είχα ακούσει (απ’το στόμα μελισσοπαραγωγών)το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι μέλισσες και οι μελισσοπαραγωγοι στη Β.Ελλάδα τουλάχιστον(για αλλού δεν ξέρω αλλά υποθέτω πως κι εκεί θα ισχύει σε ενα βαθμό) και είναι λόγω της ξηρασίας. Οι μέλισσες στην ουσία δεν μπορούσαν να τραφούν γιατί ήταν όλα ξερα τα φυτά,τα λουλούδια…Οι μελισσοκόμοι είχαν αναγκαστεί να ταίζουν τις μέλισσες οι ίδιοι με ζάχαρη. Όπως φαίνεται,όταν οι μέλισσες δεν έχουν τροφή δεν μπορούν να συντηρήσουν την αποικία-τις προνύμφες δηλαδή- ούτε τη βασίλισσα και χωρίς βασίλισσα το μελίσσι πεθαίνει.
    Κρίμα..πολύ κρίμα..τι να πώ…ξηρασία,φωτιές,πρωτόζωα και όλα τα άλλα…από πού να φυλαχτούν οι καημένες οι μελισσούλες;

    (όταν ήμουν μικρή δεν έβλεπα πολλή τηλεόραση,έβλεπα μόνο Μάγια η μέλισσα-φανατικά)

    Καλημέρα 🙂

  2. Ο/Η άμμος λέει:

    Έλικα, πολύ καλό πολιτικό – ενημερωτικό κείμενο. Αν μου επιτρέπεις μπορείς να του συμπληρώσεις ότι ο κίνδυνος κατάρρευσης στα οικοσυστήματα είναι πολύ πιο άμεσος: στις χώρες με ανεπτυγμένη γεωργία, τα φυτοφάρμακα αποδεκατίζουν τα περισσότερα έντομα που εμπλέκονται στη γονιμοποίηση των φυτών. Έτσι η δουλειά αυτή πέφτει στους «ώμους» μόνο των μελισσών, αν χαθούν και αυτές μιλάμε για κατάρρευση της καρποφορίας, κίνδυνο εξαφάνισης πολλών μονοετών φυτών κτλ. Στα γράφω με τον πρωινό καφέ, επιστρέφω σύντομα με λινκ.

  3. Ο/Η άμμος λέει:

    Δες την ενότητα: «οι μέλισσες κάνουν χρυσάφι». Αλλού έχω διαβάσει αυτό που σου έγραφα, αλλά νομίζω ότι κι αυτή σου κάνει
    http://www.tovima.gr/print.php?e=B&f=15328&m=H08&aa=1

  4. Ο/Η angeta λέει:

    Ο Einstein είπε, ότι όταν οι μέλισσες θα εξαφανιστούν η ανθρωπότητα έχει δυο χρόνια ζωής ακόμα. Υπερβολικά λίγα μου φαίνονται τα δύο χρόνια, αν τα εκατονταπλασιάσουμε όμως πόσο λίγα είναι;;; 200 ολόκληρα χρόνια ακόμα θα ζήσει η ανθρωπότητα………………..
    Τεράστιος χρόνος για να εξαφανίσει και τα υπόλοιπα είδη.

    Σε λίγο θα ερωτευτώ τις πέτρες που θα είναι αιώνιες!!!

  5. Ο/Η Elikas λέει:

    kleine wolke

    Από τα λίγα που πρόλαβα να διαβάσω (κατατοπιστικότατο το link για τη διαταραχή κατάρρευσης αποικίας (CCD), συμπεραίνω ότι έχουμε να κάνουμε με σύνθετο πρόβλημα, το οποίο έχει διογκωθεί τα τελευταία 3-4 χρόνια.

    Παράλληλα (αν και ίσως ανεξάρτητα από τις μέλισσες) εξαφανίζονται σε τεράστιες ποσότητες και οι νυχτερίδες. Οι οποίες μπορεί να μην είναι ωφέλιμες για τον άνθρωπο στον ίδιο βαθμό, αλλά επίσης κυκλοφορούν εδώ και εκατομμύρια χρόνια και εξισορροπούν τα οικοσυστήματα.

    άμμος

    Σε συνάρτηση με την παγκόσμια έλλειψη τροφίμων (βιοκαύσιμα, κερδοσκοπία, κλπ), οι προοπτικές για τη γεωργία είναι κάτι παραπάνω από ζοφερές. Πάντως το άρθρο του «Βήματος» που παραθέτεις λέει ότι η Ελλάδα δεν επηρεάζεται από το σύνδρομο κατάρρευσης κυψέλης, κάτι που σύμφωνα με ξένα άρθρα που έχω διαβάσει είναι αναληθές.

    angeta

    Σιγά μην τη βγάλουμε άλλα διακόσια χρόνια. Ούτε δεκαετία δε μας δίνω έτσι που πορευόμαστε. Εκτός φυσικά αν γίνει το θαύμα και αλλάξουμε μυαλά, ηγέτες, οικονομική και κοινωνική πολιτική, περιβαλλοντική συνείδηση και ένα σωρό άλλα. Χλωμό το κόβω όμως…

  6. Ο/Η άμμος λέει:

    Ναι βρε παιδί μου, αυτό που σου γράφω στο πρώτο σχολιο το είχα διαβάσει σε κάποιο οικολογικό περιοδικό, αλλά δε μπόρεσα να βρω στο ίντερνετ κάτι άμεσα σχετικό, οπότε παρέθεσα άρθρο που συνδέει τις μέλισσες με την καρποφορία και τον αποδεκατισμό των υπόλοιπων εντόμων. Δυστυχώς σήμερα δεν έχω χρόνο να το ψάξω περισσότερο.

  7. Ο/Η Elikas λέει:

    άμμος

    Κανένας μας δεν έχει χρόνο να ψάξει τίποτα πέρα από τα δικά του πράγματα. Στο μεταξύ, ο κόσμος αλλάζει γύρω μας με τρόπους που ούτε καν μπορούμε να φανταστούμε. Αυτό είναι και το παράλογο στην όλη υπόθεση. Γίνεται κάτι τόσο συνταρακτικό και μένουμε απαθείς ή δηλώνουμε αδυναμία να αντιδράσουμε. Μου θυμίζει λίγο τον Douglas Adams με τα δελφίνια που μια μέρα εξαφανίστηκαν. Μετά από λίγους μήνες, το μυστήριο παρέμενε άλυτο, όμως είχε πάψει να αποτελεί και είδηση. Τι θα έγραφαν τα πρωτοσέλιδα; «Τα δελφίνια παραμένουν άφαντα;» Το ίδιο ισχύει και για τις μέλισσες. Όσο δεν καταρρέει το σύστημα, ακόμα κι αν χαθούν απλά θα είναι άλλη μία «τραγική απώλεια» που θα ξεχαστεί.

  8. Ο/Η freelancer λέει:

    Παράσιτα, ανεξέλεγκτα ψεκάσματα με παράνομα χημικά, κεραίες κινητών ή ότι άλλο θέλεις. Το πρόβλημα είναι πραγματικό αλλά όπως πάντα στα σαβουροδελτία ειδήσεων το έθαψαν το θέμα. Για τις κεραίες που λες φίλε Elika δεν σέβονται τους ανθρώπους (δίπλα σε σχολεία, νοσοκομεία και κατοικημένες περιοχές), θα σεβαστούν τις μέλισσες? Όταν όμως τα παιδιά μας αλλά και τα δικά τους θα ακούνε για μέλι στο μάθημα της παλαιοντολογίας τότε να τους δω.

  9. Ο/Η Elikas λέει:

    freelancer

    Φαίνεται ότι δεν θέλουμε να καταλάβουμε τι μπορεί να σημαίνουν όλοι αυτοί οι οιωνοί. Θα συνεχίσουμε να παριστάνουμε τις στρουθοκάμηλους, μέχρι που θα εξαφανιστούν κι αυτές. Θα πάμε να πνίξουμε τον πόνο μας στο κρασί αλλά δεν θα υπάρχουν πια σταφύλια. Κι όταν επιτέλους καταλάβουμε ότι όλα όσα πιστέψαμε κι ακολουθήσαμε ήταν ένα λάθος, δεν θα έχουμε να το μοιραστούμε παρά μόνο με τις κατσαρίδες.

    Στο μεταξύ, δε μπορώ να αφήσω ασχολίαστο το γεγονός ότι στα προηγούμενα δύο post που αφορούσαν την υποτιθέμενη κακοποίηση ενός αδέσποτου σκύλου για χάρη μιας αμφιλεγόμενης μορφής τέχνης, είχα τρελή επισκεψιμότητα και καταιγισμό σχολίων. Για τα δισεκατομμύρια μέλισσες που πεθαίνουν όμως δεν ενδιαφέρεται και κανείς…

  10. Ο/Η freelancer λέει:

    Πολύ ευαίσθητο το θέμα που ανοίγεις Elika. Οι περισσότεροι άνθρωποι (και δεν αναφέρομαι μόνο σε αυτούς που απάντησαν στο προηγούμενο θέμα) είναι φιλόζωοι μόνο για τα θλιμμένα μάτια ενός σκύλου ή μιας γάτας. Τα άλλα ζώα δεν υπάρχουν για αυτούς. Δεν έχουν μάθει ότι όλα τα ζώα στη φύση απαιτούν τον ίδιο σεβασμό (και μην ακούσω ακραία παραδείγματα για μολυσμένους αρουραίους ή σπίτια γεμάτα κατσαρίδες). Μιλάω για τα ζώα στη φύση. Για τα ζώα ή τα έντομα που εξοντώνουμε καθημερινά από την αδιαφορία μας κατά δεκάδες, χιλιάδες, εκατομμύρια ή δισεκατομμύρια ανάλογα με το είδος. Η φιλοζωία δεν έχει να κάνει μόνο με τους σκύλους, τις γάτες και την careta careta. Τρελαίνομαι όταν βλέπω «φιλόζωους» να λιώνουν με απίστευτο μίσος μια αράχνη που έκανε την απρονοησία να περάσει από κοντά τους ή να πετροβολούνε όποιο φίδι βρούνε στη φύση γιατί ως γνωστών όλα τα φίδια που συναντάς στην Ελληνική ύπαιθρο είναι επικίνδυνες οχιές. Αλλά είπαμε αν δεν είναι σκύλος ή γάτα δεν είναι ζώο.

  11. Ο/Η Elikas λέει:

    freelancer

    Δεν ξέρω αν είναι οι περισσότεροι, πάντως είναι πολλοί. Έχουμε μάθει να αντιμετωπίζουμε τη φύση ανθρωποκεντρικά, θεωρώντας ότι τα ζώα είναι είτε φαΐ, είτε εργάτες, είτε εχθροί, είτε παιχνίδια για να μας κάνουν παρέα. Ένα έντομο δεν μπορεί να είναι ποτέ χαριτωμένο για τα ανθρώπινα κριτήρια, οπότε δε μας νοιάζει αν εξαφανιστεί ή όχι. Αγνοούμε όμως το γεγονός ότι είμαστε κι εμείς ζώα, θνητά και εντελώς βλαβερά για το οικοσύστημα. Χειρότερα από ακρίδες, κατσαρίδες, κλπ.

    Με εξαίρεση μερικά νευρωτικά σκυλάκια σαλονιού και κάνα-δυο ευνουχισμένους γάτους, όλη η υπόλοιπη πανίδα του πλανήτη θα ανακουφιστεί βαθύτατα μόλις ο τελευταίος άνθρωπος πεθάνει. Εφόσον έχει μείνει κάτι που να μπορεί να ονομάζεται πανίδα μέχρι τότε εννοείται…

  12. Ο/Η freelancer λέει:

    Με αφορμή το post σου για τις μέλισσες έψαξα λίγο παραπάνω (απλά googlαρα την λέξη επικονίαση) και το πρόβλημα φαίνεται να είναι ακόμη πιο μεγάλο. Η επικονίαση των φυτών από τις μέλισσες φαίνεται να είναι ένας από τους πιο ισχυρούς κρίκους της τροφικής αλυσίδας παγκοσμίως. Αν σπάσει την κάτσαμε. Δεν ήξερα πόσο βαθιά φτάνει το πράγμα.

  13. Ο/Η Greek Rider λέει:

    Σε μια περιοχή στην Κίνα η επικονίαση γίνεται από τους αγρότες με τεράστιο κόπο και χρόνο. Δεν έχουν όμως άλλη επιλογή αφο΄οι μέλισσες εξαφανίστηκαν εντελώς.

    Δείτε παρόμοιο άρθρο και στοιχεία που παραπέμπω: Η σιωπή των μελισσών

  14. Ο/Η lordoscar λέει:

    Εχω φυτεψει αγουρακια τουρσι και βγαζουνε λουλουδακια και δεν βγαινουν τουρσι τα λουλουδακια μαραινονται. Θα τρελαθω.

Σχολιάστε