Τρεις βαθμοί συγγένειας

Δροσοσταλίδες σε ιστό αράχνης

Είμαι βουτηγμένος στο ίντερνετ τελευταία. Όχι μόνο για να διαβάσω τη συνήθη ειδησεογραφία που με αρρωσταίνει, ούτε τόσο πολύ για βόλτες στη μπλογκόσφαιρα και κελαηδίσματα των 140 χαρακτήρων. Υπάρχουν επαγγελματικοί λόγοι, που σχετίζονται με cross media platforms και λοιπά μέσα προβολής και προώθησης οπτικοακουστικού περιεχομένου, οργάνωσης ανεξάρτητων συμπαραγωγών, χρηματοδότησης “από τα κάτω” και κοινωνικής δικτύωσης. Στα σκαριά είναι ακόμα, οπότε κάθε πρόταση δεκτή (κυρίως αν ξέρετε τίποτα περίεργα links να μου σφυρίξετε).

Αυτό που παρατηρώ λοιπόν είναι ότι έχει μεγαλώσει ασύλληπτα ο αριθμός ανθρώπων που σχετίζονται μεταξύ τους σχεδόν αποκλειστικά μέσω του διαδικτύου. Δε μιλάω μόνο για τους καμμένους με τα πενταψήφια νούμερα tweets και τις χιλιάδες σελίδες άρθρων και σχολίων, ούτε για εκείνους που αφήνουν τα chat και τα forum μόνο για να πάνε για κατούρημα. Και φυσικά, δεν αναφέρομαι στους gamers, οι οποίοι επαναπροσδιορίζουν τον όρο “καμμένος” της πρώτης κατηγορίας.

Μιλάω για κανονικούς ανθρώπους. Που δικτυώνονται κοινωνικά και επαγγελματικά, διαφημίζουν τις δραστηριότητες τους, ενημερώνονται για το τι συμβαίνει στον τομέα τους, ανταλλάσσουν mails, πατάνε πού και πού κάνα like, και συνήθως δεν έχουν ιδέα πώς στήνεται μια ιστοσελίδα ή πώς δουλεύει ένας σέρβερ. Οι εξελίξεις του web 2.0 τους έδωσαν τη δυνατότητα να επικοινωνούν εύκολα, γρήγορα και ελεύθερα, χωρίς να χρειάζεται κάθε τρεις και λίγο να συμπληρώνουν περίπλοκες φόρμες και να εμπιστεύονται τα στοιχεία της πιστωτικής τους κάρτας σε αγνώστους. Κι έτσι, έχουν ανοίξει λογαριασμούς σε δεκάδες διαφορετικές πλατφόρμες και κοινότητες και ζουν μία δεύτερη ζωή εκεί μέσα. Άλλοτε με ψευδώνυμο κι άλλοτε με αληθινό επώνυμο και φωτογραφία. Πολλοί από αυτούς έχουν τριφτεί τόσο πολύ με το μέσο, ώστε να έχουν δημιουργήσει συνεργασίες, παρέες και εντέλει φιλίες. Ακόμα και ερωτικές σχέσεις.

Δεν είναι ένας άλλος κόσμος, είναι ο ίδιος κόσμος μέσα από ένα άλλο πρίσμα. Στις διαδικτυκές μας περιπλανήσεις, οι περισσότεροι από εμάς συναντάμε όλο και πιο συχνά τους ίδιους ανθρώπους σε διαφορετικά μέρη. Έχουμε ανακαλύψει κοινούς γνωστούς που ούτε που θα μπορούσαμε να φανταστούμε. Έχουμε βρεθεί από κοντά κι έχουμε αποκτήσει περισσότερη οικειότητα από αυτή που θα είχαμε έτσι και συναντιόμασταν με παλιούς συμμαθητές μας. Οι οποίοι μπορεί τελικά να συνδέονται μέσω κάποιου τρίτου και με κάποιον άλλον που ξέρουμε. Φαίνεται ότι στην εποχή της κυριαρχίας του διαδικτύου οι περιβόητοι “έξι βαθμοί συγγένειας” έχουν πλέον μειωθεί σε τρεις.

Γνωριζόμαστε παιδιά. Μπορεί να μην είμαστε όλοι φίλοι, μπορεί να εξακολουθούμε να μην έχουμε ιδέα ποια ακριβώς είναι τα παιδικά βιώματα του ενός ή του άλλου, και σίγουρα απέχουμε πολύ από το να συμφωνούμε στα πάντα. Αλλά για όνομα του Θεού, δεν είμαστε ξένοι. Μας νοιάζουν τα ίδια πράγματα και ξέρουμε ότι υπάρχει τρόπος με τον οποίο κάτι μπορούμε να κάνουμε γιαυτό. Από το να αφήσουμε ένα σχόλιο και να κάνουμε ένα retweet, μέχρι να μαζευτούμε σε μία λίστα και να τσακωνόμαστε για το τι ακριβώς μορφή θα έχει ένα portal που κανείς μας δεν θα ξέρει να στήσει.

Ιστορία γράφουν οι παρέες όμως. Και σε μία εποχή διογκούμενης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, οι παρέες ίσως αποδειχτούν αυτές που θα μπορέσουν να σώσουν ό,τι περισώζεται. Και οι κοινότητες. Όχι δημιουργώντας κόμματα και αυτο-οργανωμένες συνελεύσεις ιδεολογικής καθαρότητας, ούτε καν υποκαθιστώντας τα τηλεοπτικά και έντυπα μέσα χειραγώγησης με κολλεκτίβες αντιπληροφόρησης. Και σίγουρα όχι κυνηγώντας θεσμικό ρόλο σε οτιδήποτε, γιατί οι συντεχνίες σκοτώνουν τις παρέες και ανοίγουν την πόρτα στη διαφθορά. Καιρό τώρα.

Δεν θέλω να κάνω κάλεσμα για κάτι συγκεκριμένο, ούτε έχω χρόνο να ασχοληθώ σοβαρά με συλλογικότητες που ίσως δεν οδηγήσουν πουθενά. Απλά με τρελαίνει να βλέπω τόσο δυναμικό ανεκμετάλλευτο και σκορπισμένο, τη στιγμή που όλα γύρω μας δείχνουν να καταρρέουν. Και γιαυτό ανοίγω την κουβέντα.